اوریگامی هنری است که این روزها در بسیاری از قسمت‌های زندگی به آن برمی‌خوریم. در ادامه این پست خواهید دید که اوریگامی چیست؟ چه انواعی دارد و در چه جاهایی می‌توان از آن استفاده کرد.
اوریگامی چیست؟
اوریگامی( Origami ) به معنی هنر کاغذ و تاست. این واژه برگرفته از دو واژه ژاپنی ori به معنی تا کردن و kami به معنی کاغذ است. در اوریگامی، هدف این است که بدون هیچ وسیله اضافه‌ای مانند برش زدن و چسباندن، و تنها با تا زدن کاغذ، مفاهیم و اشکال مختلف بیافرینیم.
تاریخچه اوریگامی
برای دانستن تاریخچه اوریگامی، ابتدا باید تاریخ کاغذ را بدانیم: کاغذ در سال ۱۰۵ میلادی در چین اختراع شد. خیلی زود، چینی‌ها با مفهوم تا کردن کاغذ و ساخت اشکال مختلف با آن آشنا شدند؛ اما این ژاپنی‌ها هستند که آن‌ها را به عنوان مخترعان اصلی اوریگامی می‌شناسیم.
در قرن شش میلادی پای کاغذ به ژاپن نیز باز شد، و از قرن هفدهم، اوریگامی به صورت یکی از هنرهای سنتی ژاپن در آمد. اوریگامی‌های اولیه، بیشتر در تلاش بودند اشکال طبیعی مانند انواع حیوانات و گل‌ها را به نمایش بگذارند.
در قرن بیستم و با تولد آکیرا یوشیزاوا، استاد بزرگ اوریگامی، ماهیت اوریگامی و انواع مدرن‌تر آن در ابعاد وسیعی به جهان معرفی شد؛ به‌گونه‌ای که امروز اوریگامی را در همه جای جهان می‌شناسند و از آن استفاده‌های متنوعی می‌کنند.
انواع اوریگامی
اوریگامی، تکنیک‌ها و انواع مختلفی دارد که البته هریک طرفداران خاص خود را دارند. در ادامه انواع اوریگامی را معرفی می‌کنیم.
Pureland Origami
مثال: پروانه، سر گربه
این نوع اوریگامی، از چهار قانون تبعیت می‌کند:
۱- از یک تکه کاغذ مربعی تشکیل شده است.
۲- هیچ گونه چسب و قیچی در درست کردن آن استفاده نمی‌شود.
۳- پس از تکمیل شدن، تزیین نمی‌شود.
۴- در ساخت آن تنها از تاهای قله و دره استفاده می‌شود.
در واقع تعریف سنتی که از اوریگامی می‌شناسیم، در Pureland وجود دارد. این نوع از تاشو کاغذ به دلیل داشتن تاهای ساده و عدم نیاز به سایر وسایل، برای افرادی که محدودیت و معلولیت حرکتی دارند بسیار مناسب است.
نمونه‌ای از اوریگامی Pureland
Action Origami یا اوریگامی حرکتی
مثال: بخت‌آزما، موشک، قورباغه، درنای بال‌زن
اوریگامی حرکتی ریشه‌ای ۴۰۰ ساله در تاریخ دارد و ویژگی مهم آن از نامش مشخص است: به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شده است که متحرک باشند. این نوع اوریگامی به دلیل حرکت داشتن آن برای کودکان گزینه بسیار مناسبی است.
Modular Origami یا اوریگامی ماژولار
مثال: مکعب، چندضلعی
اوریگامی ماژولار از بیش از یک تکه کاغذ ساخته می‌شود. در این نوع، تعداد زیادی قطعه به نام واحد (Unit) وجود دارد که به هم وصل می‌شوند و در نهایت یک شکل واحد را می‌سازند. ماژولارها ویژگی‌های زیر را دارند:
اوریگامی‌های ماژولار را می‌توان برای تزیین فضای خانه به کار برد چرا که بسیاری از مدل‌های سه بعدی آن، شبیه یک مجسمه زیبا و رنگی به نظر می‌رسند.
نمونه‌ای از ماژولار
Origami Quilts یا اوریگامی چهل تکه
اوریگامی لحاف چهل تکه یا موزاییکی مانند اوریگامی ماژولار اغلب از چندین تکه اوریگامی کنار هم تشکیل می‌شود؛ با این فرق که این تکه‌ّها الزاماً به هم وصل نیستند بلکه در کنار هم قرار می‌گیرند و باید آن‌ها را روی سطحی (کاغذ، مقوا، …) چسباند. همچنین شکل یونیت‌ها در این مدل‌ها الزاماً شبیه به هم نیست و می‌توان از الگوهای مختلفی برای ساخت هم یونیت استفاده کرد.
از اوریگامی موزاییکی به دلیل الگوهای زیبایی که درست می‌کند می‌توان برای ساخت انواع تابلوهای اوریگامی استفاده کرد.
Tessellation Origami یا اوریگامی تِسِلِیشن
تسلیشن یا مفروش‌سازی، به معنی پر کردن یا فرش کردن یک سطح با اشکالی هندسی است؛ به شکلی که شکاف و فاصله‌ای بین این اشکال وجود نداشته باشد. اوریگامی تسلیشن نیز شبیه به همین مفهوم است، با این تفاوت که به جای چندین تکه کاغذ، از یک تکه کاغذ برای ساخت آن استفاده می‌شود.
روی این تکه کاغذ تاهای مختلفی به وجود می‌آید که در نهایت اشکال استفاده شده در تسلیشن را تداعی می‌کند. روش‌های مختلفی برای ساخت اوریگامی تسلیشن وجود دارد که در پستی جداگانه به آن می‌پردازیم.
مانند اوریگامی موزاییکی، اکثر تسلیشن‌ها هم تخت هستند و می‌توان از آن‌ها برای ساخت تابلوهای تزیینی استفاده کرد.
نمونه‌ای از اوریگامی تسلیشن
Wet Folding یا اوریگامی خیس
اوریگامی خیس یک جزء اضافه به جز کاغذ و تا دارد: آب. در این نوع اوریگامی برای بهتر تا خوردن و شکل گرفتن کاغذ، از آب برای مرطوب کردن آن استفاده می‌شود. اگر دقت کرده باشید، اکثر اوریگامی‌ها ساختاری تیز و بدون انحنا دارند. در اوریگامی خیس که خود آکیرا یوشیزاوا تکنیک آن را اختراع کرده است، انحنا و چین‌های ملایمی در سطح اوریگامی دیده می‌شود.
ساخت اوریگامی خیس نیازمند مهارت و تجربه قبلی در اوریگامی است. بنابراین توصیه می‌کنیم ابتدا کار با کاغذهای خشک را به خوبی فرا بگیرید و سپس به اوریگامی خیس بپردازید.
نمونه‌ای از اوریگامی خیس
Strip Folding
مثال: ستاره شانس (لاکی استار)
این نوع اوریگامی را گاهی از انواع حاشیه‌ای اوریگامی می‌دانند؛ اما ما به دلیل محبوبیتش آن را جزو انواع اصلی اوریگامی مطرح می‌کنیم. استریپ فولدینگ‌ها از تا کردن و اصطلاحاً بافت کاغذ ساخته می‌شوند و معمولاً یک جزء اصلی آن‌ها، یک نوار مستطیلی بلند از کاغذ است که نسبت طول به عرض زیادی دارد.
نمونه‌ای از strip folding
Crease Pattern یا الگوی تا
این نوع اوریگامی در واقع از باز کردن یک مدل اوریگامی به وجود می‌آید! زمانی که شما یک اوریگامی را باز می‌کنید، در نهایت کاغذی خواهید داشت که انواع خطوط تا روی آن به چشم می‌خورند. به این خطوط، الگوی تا گفته می‌شود.
اوریگامیست‌ها و همینطور دانشمندان از الگوی تا برای طراحی مدل‌های جدید اوریگامی استفاده می‌کنند. گاهی (به‌خصوص در صنعت و علم) طراحی دیاگرام و تا زدن یک کاغذ از صفر ممکن نیست و باید الگویی شامل تمام خطوط تا برای آن وجود داشته باشد. اینجاست که الگوی تا وارد عمل می‌شود.
حاشیه‌های اوریگامی
انواعی از هنرهای کاغذی وجود دارند که دقیقاً اوریگامی محسوب نمی‌شوند اما به دلیل استفاده از کاغذ و تا در آن‌ها، به عنوان حاشیه‌های اوریگامی معرفی می‌شوند. معروف‌ترین حاشیه‌های اوریگامی عبارتند از:
کوییلینگ یا ملیله کاغذی
کوییلینگ عبارت است از نوارهای کاغذی بسیار باریکی که با پیچیدن و فشردن آن‌ها می‌توان اشکال مختلفی را ساخت. کوییلینگ وسایل مختلفی از جمله پیچه (یا پیچک) و چسب برای ساخته شدن نیاز دارد و با کمک آن می‌توان هنرهای زیادی مانند مانند انواع زیورآلات و تابلوها را ساخت
کیریگامی
تفاوت کیریگامی با اوریگامی در این است که در اوریگامی کاغذ برش نمی‌خورد؛ اما در کیریگامی لازم است که کاغذ در بعضی جاها بریده شود. به عنوان مثال شکل دانه برف یکی از معروف‌ترین اشکال کیریگامی است.
اوریگامی با پارچه
از تکنیک‌های تا زدن اوریگامی می‌توان برای تا زدن پارچه هم استفاده کرد. این تکنیک بیشتر برای میزآرایی (مثلاً تزیین دستمال سفره) استفاده می‌شود. البته باید دقت داشت که جنس پارچه مورد استفاده بسیار مهم است و با هر پارچه‌ای نمی‌توان اشکال اوریگامی درست کرد.
نمونه‌ای از اوریگامی با پارچه
چرا یادگیری اوریگامی مهم است؟ معرفی کاربردهای اوریگامی
اوریگامی را بیشتر به عنوان یک سرگرمی یا نهایتاً هنر می‌شناسند. در ادامه به معرفی انواع کاربردهای اوریگامی خواهیم پرداخت که مشخص می‌کند اهمیت یادگیری آن چقدر مهم است:
کاربرد اوریگامی در آموزش
اوریگامی می‌تواند در فرایند یادگیری و آموزش کودکان بسیار مفید باشد. دانش‌آموزان با ساختن اوریگامی مفاهیمی از جمله فرایند حل مسئله و ریاضی را فرا می‌گیرند و توانایی‌هایی مانند تمرکز و درک سه بعدی آن‌ها بهبود پیدا می‌کند.
کاربرد اوریگامی در پزشکی
قابلیت جمع و باز شدن اوریگامی باعث می‌شود که یک گزینه جذاب برای ساخت انواع وسایل مورد نیاز در پزشکی مانند استنت قلب باشد. همچنین از اوریگامی‌های سه بعدی برای مدل‌سازی سلول‌ها و انواع آزمایش‌های زیست‌شناسی و دارویی استفاده می‌شود.
کاربرد اوریگامی در علم و صنعت
شاخه‌ای به نام مهندسی اوریگامی وجود دارد که به طراحی ساختارهایی می‌پردازد که نیاز به جمع شدن و باز شدن دارند. به عنوان مثال، در طراحی تلسکوپ‌های فضایی و فضاپیماها، ساختن پنل‌های خورشیدی وسیع و انتقال آن‌ها به فضا بسیار سخت است؛ اما با کمک اوریگامی، می‌توان آن‌ها را طوری طراحی کرد که در ابتدا حالت فشرده داشته باشند و در فضا به سادگی باز شوند.
کاربرد اوریگامی در معماری و دکوراسیون
اوریگامی در معماری و دکوراسیون کاربردهای فراوانی دارد: از ساخت ماکت‌های کاغذی و مقوایی گرفته تا طراحی انواع ساختارها و نماهای زیبا، متنوع و مستحکم.
کاربرد اوریگامی در بازاریابی
اوریگامی را در سال‌های اخیر در بسیاری از قسمت‌های بازاریابی و تبلیغات مانند طراحی کارت ویزیت و بروشور استفاده کرده‌اند. استفاده از اوریگامی می‌تواند تکنیک‌های بازاریابی شما را بسیار خلاقانه‌تر و جذاب‌تر جلوه بدهد.
سؤالات متداول اوریگامی
اوریگامی را از کجا شروع کنم؟
بهتر است ساخت اوریگامی را با مدل‌های ساده‌تر آن شروع کنید. بهتر است با اوریگامی‌های حرکتی و ماژولارها شروع کنید، سپس به ساخت اوریگامی موزاییکی و تسلیشن بپردازید.
یادگیری اوریگامی برای چه سنی مناسب است؟
اوریگامی هنری است که تقریباً در هر سنی می‌توان آن را یاد گرفت. اگر کودکی در منزل دارید، پیشنهاد ما این است که سن او برای یادگیری اوریگامی بالای ۵ سال باشد تا بتواند تا زدن صحیح کاغذ را یاد بگیرد.
چگونه می‌توانم در یک کلاس اوریگامی شرکت کنم؟
می‌توانید با شماره‌های اوریمان تماس بگیرید. کارشناسان اوریمان شما را درباره کلاس‌های اوریگامی راهنمایی خواهند کرد.
از کجا می‌توانم کاغذ مخصوص اوریگامی تهیه کنم؟
ساختن اوریگامی را با هر کاغذی که در منزل دارید می‌توانید انجام بدهید؛ اما اگر به دنبال پکیج‌های رنگارنگ و کاغذهای باکیفیت هستید، به فروشگاه محصولات اوریمان سر بزنید. ما انواع پکیج‌های ساخت اوریگامی به همراه دیاگرام‌های متنوع را به شما ارائه می‌دهیم.
من به دنبال یک اوریگامی خاص برای کسب‌وکارم هستم. چگونه می‌توانم آن را تهیه کنم؟
ما در اوریمان علاوه بر فروش پکیج و آموزش اوریگامی، به طراحی و ساخت انواع اوریگامی‌های خاص و شخصی هم می‌پردازیم. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید و جزئیات بیشتر درباره طرح مورد نظرتان را با ما در میان بگذارید.
سخن آخر
در این پست به معرفی کلی اوریگامی، انواع و کاربردهای آن پرداخته‌ایم. فراموش نکنید که اوریگامی هنری است که می‌تواند زندگی شما را متحول کند و در قسمت‌های مختلف آن نقش داشته باشد. سوال‌ها و نظرات خود را درباره اوریگامی زیر این پست با ما به اشتراک بگذارید.